تریاک مال-کسی که تریاک را برای فروش لوله می کند

حرف پوچ-سخن بی معنی

آیینه‌ی اسکندری(آفتاب)

پیه آوردن-چاق شدن

برگ زدن-حقه زدن-سر کسی کلاه گذاشتن-تقلب کردن

از پا در آوردن-سخت فرسوده و از کار افتاده کردن

دیم کار-کشاورزی که کشت خود را دیم زراعت می کند

پا زدن-حق را پایمال کردن-زیان رساندن

 

ترشی انداختن-ترشی درست کردن-بی استفاده گذاشتن و به کسی ندادن چیزی

جان کسی به نانش بسته بودن-بسیار خسیس بودن که حاضر باشد جان بدهد نان ندهد
زد و خورد-کتک کاری-دعوا و مرافعه

اُق زدن-بالا آوردن

آخش درآمدن(از درد نالیدن)

 
رو شور-سفیداب

چوچول باز-دغل-بی حیا

خفه کردن-آتشی را خاموش کردن-خاموش شدن موتور-با اصرار در کاری کسی را کسل کردن

تعارفی-کسی که بیش از اندازه اهل تعارف است-قابل پیشکش

آهوی خاور(آفتاب)

چتری-به شکل نیم دایره-قوسی

خاله خُمره-زن کوتاه قد و چاق

پیش پرده-نمایشی کوتاه پیش از آغاز نمایش اصلی

دو زاری کسی افتادن-به اشارات و کنایات پی بردن

بیا بیا- برو برو

ازخودراضی(متکبر، خود پسند)

ترتیب کسی را دادن-کسی را تنبیه کردن-به حساب کسی رسیدن

جان کلام-اصل مطلب

دود از کله ی کسی برخاستن-سخت شگفت زده شدن-حیرت بسیار کردن

آفتاب لب بام-پیری نزدیک به مرگ

باربند-جای نهادن و بستن بار

تخته بند شدن-زمین گیر شدن-ناتوان از حرکت اعضای بدن شدن

راه به جایی نبردن-نتیجه ندادن-به جایی نرسیدن

حال آمدن-بهبود یافتن-سرحال شدن-چاق شدن
چله دار-کسی که در روز چهلم مرگ عزیزی عزاداری کند

دخانیات-کشیدنی ها مانند توتون و تنباکو و مانند آن ها

چاخان پاخان-دروغ

تپق زدن-بیرون شدن بی اراده ی کلمه از زبان-چیزی جز مقصود گفتن

دکان کسی را تخته کردن-کسب کسی را از رونق انداختن-دست کسی را از چیزی کوتاه کردن

تکلیف شدن-به سن بلوغ رسیدن

خرده کاری-کار جزیی

جَر-پیچ و خم راه

بند کشی-پر کردن درزهای آجرها و سنگ ها با سیمان و ساروج

 

دست بده داشتن-بخشنده بودن

چرخیدن در روی یک پاشنه-تغییر نکردن وضعیت-گذشتن وضع به منوال سابق

 
جواب کردن-به کار کسی پایان دادن-از کار اخراج کردن
از خدا خواستن-در برابر پیشنهاد یا کاری قرار گرفتن که خود شخص در آرزویش بوده است
 

 

آخر و عاقبت-نتیجه‌ی خوب

اسم شب-کلمه‌ی رمز برای عبور به هنگام شب
برو برگرد-چون و چرا
خواب به خواب شدن-خواب از سر پریدن-بدخواب شدن

از سرما چاقو دسته کردن-به پهلو دراز کشیدن و زانوها را روی شکم جمع کردن و دست‌ها را میان پاها فرو بردن

اُرُسی-کفش

 

دست فروشی-شغل دست فروش

 

پاترس-ترساندن کودکان برای بازداشتن از کاری

حواس پرت-پریشان حواس-فراموش کار
در قوطی هیچ عطاری یافت نشدن-به کلی نایاب بودن

بله قربان-در حالت احترام در جواب مثبت می گویند-مجازا به معنی تملق است

بد زبان- بد دهن

دولاب-گنجه-کمد-قفسه

راه دادن-باز کردن راه عبور-کنار رفتن از سر راه-اجازه ی ورود دادن-رضایت دادن به عمل جنسی

پف زدن-ورم کردن-بالا آمدن

به غوره مویز شدن-آموزش ندیده و بی تجربه ادعا داشتن
زیپو-بی رنگ و رو-بی رمق-رقیق و بی مزه

دراز کش-افتاده-خوابیده

پُر کار-فعال-با پشتکار

خال به خال-خال خال

آب شدن-شرمنده شدن-رفتن آبرو-به فروش رفتن کالا

 

خر چسونه-در مقام تحقیر به شخص خقیر و ناقابل می گویند-نام حشره ای است
اَتَر زدن-فال بد زدن

انگشت به دهان نهادن-متحیر ماندن

دَم باریک-نوعی انبردست که نوک آن باریک و دراز است

جار زدن-سر و صدا راه انداختن-همه را با خبر کردن-رازی را بر ملا کردن-فریاد کشیدن

تره بار-میوه ها و سبزی ها

چانه در چانه ی کسی گذاشتن-هم صحبت شدن-بحث و جدل کردن

راه آهن-دو خط آهن موازی که قطار بر آن حرکت می کند
دُوال پا-آدم سمج
اجباری(خدمت سربازی)
جنجالی-آن چه موجب هیاهو شود-آن چه بر سر زبان ها افتد

ختم قرآن کردن-یک بار قرآن را از اول تا آخر خواندن

چراغ-پولی که معرکه گیران درخواست می کنند

پاک-به کلی-یکسره

 

از جیب رفتن(سود یا لذتی را از کف دادن)

تق و لق-بی رونق-کاسد-بی مشتری

ابرو پاچه‌بزی(دارای ابروی پهن و پرمو، ابرو قجری)
چرخ گوشت-چرخ گوشت خرد کنی

آبدوغ خیاری(بی ارزش، بی اعتبار)

دروغ درآمدن-معلوم شدن که دروغ است

زهرمار کردن غذا-مانع از خوردن با لذت شدن

زیر دل زدن-تهوع آوردن

پیسی-بد رفتاری-آزار

زیر سری-بالش-متکا

چپ چُس-اصطلاحی تحقیرآمیز برای خطاب
بند شدن در جایی-قرار یافتن-ساکن شدن-آرام گرفتن

 
بر وفق-مطابق-موافق

خیک آسمان پاره شدن-کنایه از بارش تند و سیل آسا

در دهان افتادن چیزی-مشهور شدن چیزی-فاش شدن-رسوا شدن

چرخیدن در روی یک پاشنه-تغییر نکردن وضعیت-گذشتن وضع به منوال سابق

 

دست بر قضا-از قضا-به طور غیر منتظره-ناگهان

چوب به آستین کسی کردن-به سختی تنبیه کردن-به سزای عمل رساندن

تا فیها خالدون-تا پایان-همه و همه

 

برو برگرد-چون و چرا

پُک زدن-هر بار کشیدن سیکار و چپق و از این قبیل با نفس عمیق

دراز کش-افتاده-خوابیده

چیزی شدن-اهمیت و اعتباری پیدا کردن-به جایی رسیدن

آب از آتش برآوردن(کار محال کردن)

آهن کهنه به حلوا دادن-معامله‌ی پرسود کردن

حرف-سخن-گفتار-کلام

از دست دادن(گم کردن)

خِس خِس-صدای تنفس کسی که نفس تنگی دارد

بِبُری-بمیری ! چقدر حرف می زنی !

 

برخورد کردن به تریج قبای کسی-گران آمدن-بی دلیل ناراحت شدن-به کسی توهین شدن

 

تخت شدن-صاف و هموار شدن-کاملا نشئه شدن

تحویل دار-کسی که در بانک از مشتری پول می گیرد و یا به او پول می دهد

انگشت‌شمار(کم، معدود)

 

خالی خالی-بدون چیز دیگری

بد مزاج-عبوس-ترشرو-تندخو

تو بحر چیزی رفتن-در چیزی دقیق شدن-سخت متوجه ی چیزی شدن

زوراب زدن-برای استفراغ زور زدن ولی چیزی بالا نیاوردن

چرسی-آدم معتاد-افیونی

بی می خمار بودن-نخورده مست بودن-برای انجام کاری آمادگی بسیار داشتن

 
حمامی-گرمابه دار
دق کُش-آن که از غصه و اندوه بسیار بمیرد
پا پس کشیدن-عقب کشیدن

زاغ و زوغ-فرزندان خردسال-نق-غر و لند

حلال واری-نگا. خلال وار

آب نخوردن چشم(امید نداشتن)

دست به آب-داشتن ادرار-دستشویی-توالت

ترکیدن دل-از چیزی سخت ترسیدن

بنا را بر چیزی گذاشتن-قرار را بر چیزی گذاشتن-چیزی را ماخذ گذاشتن

درد و بلای کسی به جان خوردن-تعبیری تحقیرآمیز برای مقایسه ی دو نفر با یکدیگر که این یکی صفات آن دیگری را نداشته باشد

خاله سوسکه-دختران خردسالی که ادای زنان بزرگسال را درمی آورند

آفتاب از کدام طرف در آمده؟(چه عجب از این طرف‌ها؟!)

خواب و خوراک-خورد و خواب

ری کردن-زیاد شدن و برکت کردن برنج و آرد و مانند آن ها پس از ریختن آب بر آن ها
حق و حساب دان-لوطی منش-پای بند به آداب و رسوم اجتماعی

تکیه کلام-آن چه که در موضوع اثری ندارد ولی پی در پی تکرار کنند

اسب را گم کردن دنبال نعلش گشتن-اصل را از دست دادن و دنبال فرع گشتن

راه اندازی-راه انداختن

بته مرده-بی اصل و نسب-بی کس و کار

بستن خود به کسی-خود را به کسی منتسب کردن

پاشنه ی کسی را کشیدن-با فریب کسی را به کاری برانگیختن

باب شدن-معمول و رایج شدن

خاور زمین-قاره ی آسیا

ژیلت-نیم تنه ی بدون آستین و جلو باز

از بر بودن-مطلبی را در حافظه داشتن

 

افسار کسی را شل کردن-به کسی آزادی کمی دادن

اردک‌پرانی-از عهده‌ی جنگ با کسی برنیامدن

حاجی فیروز سال نو را مژده می دهد-مردی که در روزهای آخر سال خود را سیاه کرده و با رقص و آواز مردم را به خنده و شادی واداشته و آمدن

دروازه بان-محافظ دروازه در فوتبال-گلز
خس و خاش-آشغال-خس و خاشاک
چلوزیدن-خشک شدن-پلاسیدن

 

اردک‌پرانی-از عهده‌ی جنگ با کسی برنیامدن

از کفر ابلیس مشهورتر-گاو پیشانی‌سفید-نزد همه معروف

چهلم-چهلمین روز درگذشت کسی

چرخ کسی را چنبر کردن-به اصرار کسی را به کار واداشتن-پیله کردن

 
تیر به تاریکی انداختن-بدون تامل اقدام به کاری کردن

پاتیل کسی در رفتن-تاب نیاوردن-ناتوان شدن

حرف پراندن-بدون اندیشیدن چیزی گفتن

خدمت رسیدن-به حضور رسیدن

تیغی-چیزی که با کلاه برداری از کسی گرفته باشند

 

در پسی ماندن-عقب ماندن-موفق نشدن
 

خوش لباس-نگا. خوش پوش

چاییدن-سرما خوردن-زکام کردن
حساب حاج هادی زغالی-حساب ساختگی

ژست-طرز حرکت و رفتار شخص
از کسی خوردن-توانایی مقابله با کسی را نداشتن

آب از لب و لوچه‌ی کسی سرازیر شدن(تمایل شدید داشتن، به طمع افتادن)

پِر پِری-سخت نازک و باریک و تنگ

دستبرد زدن-دزدیدن-غارت کردن

زیادی-اضافی-بی مصرف-خارج از حد

خال اُغلی-پسر خاله-رفیق نزدیک

حرف دو نبش-نگا. حرف پهلودار

بار فروش-فروشنده ی میوه و خواربار در میدان

آمد کردن-رخ‌دادن واقعه‌ای خجسته

دامن بر آتش زدن-فتنه ای را شدیدتر کردن

پیش کردن-راندن به جلو

این هلو این هم گلو-مثل آب خوردن-انجام این کار بسیار آسان است

پیاده-کنایه از آدم کم مایه و بی تجربه

دان دان-متفرق و پراکنده

خلیفه-مبصر مکتب خانه-ارشد کلاس

باش !-نگاه کن-ببین
از زیر بته عمل آمدن-خانواده و اصل و نسبی نداشتن

 

بینی و بین الله-میان من و خدا-انصافا-الحق

آروغ بی‌جا زدن(نابه‌جا سخن‌گفتن، نسنجیده کاری کردن)

 

چُرتی-اهل چرت زدن-ضعیف-مردنی

خودرنگ-دارای رنگ طبیعی

پیشانی-بخت و اقبال-طالع

دل و جگر چیزی را بیرون آوردن-چیزی را به هم ریختن-نامرتب و درهم و بر هم کردن

به جوش آوردن خون کسی-کسی را به اوج عصبانیت رساندن

افتادگی-پریشانی-احتیاج

الف الف کردن(قاچ‌قاچ کردن)

از یک قماش بودن(سر و ته یک کرباس بودن)

 

بود و نبود-آنچه می تواند وجود داشته باشد-مال و منال-همه ی دارایی

 

پای کسی نشستن-در انتظار وصل کسی بودن

پشم بودن-بی ارزش بودن-بی معنی بودن

الو(شعله‌ی آتش، در پاسخ به زنگ تلفن یا خانه می‌گویند (یعنی می‌شنوم))

دهان پر کن-بدون ارزش و اهمیت واقعی
راه انداختن-به حرکت انداختن-به کار کردن واداشتن

مال دنیا

ردیف کردن-جور کردن-آماده کردن

دود گرفته-بوی دود گرفته-دودآلود-دود زده
جُعلق-آدم بی سر و پا و بی ادب

دستی دستی-به دست خود-آگاهانه-عمدی

دور تا دور-گرداگرد-اطراف

از آب درآمدن-نتیجه دادن-تربیت شدن-روشن شدن حقیقت
بجا آوردن-شناختن-دریافتن

ز ِله-ستوه-عجز

تُف کار-بچه باز

حیوون-نگا. حیوان
زیر کاسه نیم کاسه بودن-در کاری رازی پنهان بودن-مکر و حیله ای در کار بودن

دوره انداختن-مهمانی ادواری میان عده ای برقرار کردن-کسی را به این سو و آن سو فرستادن

تعارف شاه عبدالعظیمی-تعارف زبانی و غیرجدی

بی برو برگرد-بدون تردید-بی چون و چرا

خریت-نادانی-حماقت

چای قندپهلو-نگا. چای دیشلمه

حمال باشی-به تخقیر به آدم ناشی و بی عرضه می گویند

از نافِ جایی آمدن-کاری را به‌خوبی اهل جایی انجام دادن

 

دور از جناب ب-لانسبت

زُل زُل-نگاه کردن زل زدن

داد کشیدن-عصبانیت و خشم نشان دادن

 

چهار خانه-شطرنجی-خشت خشتی

آبگوشتی(بی‌ارزش، پیش پا افتاده)

دهن خود را آب کشیدن-دهان خود را طاهر کردن-استغفار کردن

تخم طلا گذاشتن-کنایه از چیز گران بها آوردن-کار بسیار مهمی انجام دادن

برای کسی تره خرد نکردن-از کسی حساب نبردن-به کسی اهمیت ندادن-برای کسی اعتبار قائل نشدن

بار و بنه-وسایل سفر
اهل هیچ فرقه‌ای نبودن-به کارها و چیزهایی که ناباب شمرده می‌شوند معتاد نبودن

چینی بند-چینی بند زن

اَتَر زدن-فال بد زدن

پِهِن پا زدن-بیکاره و ولگرد بودن

آب-عزت و رونق-طراوت و تازگی-روح-شراب خالص

دلخوری-گله-شکایت-اوقات تلخی

تن به کار دادن-زیر بار کار و مسئولیت رفتن-برای کار آماده شدن

آفتاب کسی به زردی رسیدن(به پایان رسیدن دوران زندگی و یا قدرت و نفوذ کسی)
تندی-بلافاصله-به سرعت-مانند : تندی رفت

 

به دل خود صابون مالیدن-به خود وعده ی خوش دادن

پا پیچ-شکایت-سخن چینی-مزاحم

چُس افاده-افاده ی بی جا

 

دسته راه انداختن-دسته و جمعیت ترتیب دادن

تپیدن-به زور و با پر رویی وارد جایی شدن

دستک دمبک-بهانه-دستاویز-پاپوش

دو پشته سوار شدن-دو نفری بر ستور یا وسیله ی نقلیه سوار شدن

پیش بودن-جلو بودن-برتری داشتن

چار انگشتی-آدم بی دست و پا-چلفتی

 

حلوای تن تنانی-نوعی حلوا

تو زدن-حرف خود را پس گرفتن-از تصمیمی منصرف شدن

حیوان-نوعی دشنام به کسی که کاری را از روی بی شعوری کند

زیگزاک رفتن-به چپ و راست پیچیدن-مستقیم نرفتن

پشت سر کسی ایستادن-از کسی پشتیبانی کردن

بلند پروازی کردن-جاه طلبی کردن-خودنمایی کردن

از این شاخ به آن شاخ پریدن(دائمن از موضوع منحرف شدن و به مطالب فرعی پرداختن)

جیز شدن-سوختن در زبان کودکان

حرف پراندن-بدون اندیشیدن چیزی گفتن

چوب لای چرخ گذاشتن-سنگ پیش پا انداختن-ایجاد مانع کردن
 

تاب بازی-بازی کردن با تاب

رشوه گیر-رشوه خوار

 

چرخ پایی-چرخ خیاطی که با پا به حرکت می افتد
دردسر-گرفتاری-سرگردانی

آیه‌ی یاس(آن که بدبینی را به کمال می‌رساند)

دماغ چاقی-احوال پرسی

زیر آرنجی-بالشی که هنگام دراز کشیدن زیر دست و آرنج می گذارند

خداحافظی کردن-به درود گفتن

حرف به حرف کردن-موضوع گفت و گو را عوض کردن

چلغوز-فضله ی مرغ و کبوتر-آدم کوتاه قد و بی عرضه

دهن کجی-ادا و شکلک به قصد مسخره کردن-بی اعتنایی

حرف چند پهلو-سخن مبهم و دارای چند معنی
پر و پاچه ی کسی را گرفتن-بر کسی خشم گرفتن-به کسی دشنام دادن

آسمان تا زمین-تفاوت بسیار
تراشیده-نازک-قلمی-لاغر
برج ریق-برج نامیمون و نامبارک

زوراب زدن-برای استفراغ زور زدن ولی چیزی بالا نیاوردن

خیس کرده-تر کرده-در آب قرار داده

زر زر کردن-غر زدن-گریه کردن شدید
دور تا دور-گرداگرد-اطراف

پز عالی جیب خالی-کسی که در عین تهیدستی افاده داشته باشد و خودش را بگیرد

بیا بیا- برو برو

 

تخت قاپو کردن-چادر نشینان را در جایی ساکن کردن

خالی خالی-بدون چیز دیگری

بوی حلوای کسی آمدن-قطعی شدن مرگ کسی

 

چای نیک-قوری و کتری چای

الکی(بی‌هوده، بی‌خود، دروغکی)

اِحلیل خوردن-فریب خوردن

بز بیاری-بد شانسی-بد بیاری
دولابچه-کمد کوچک
خون کسی را کثیف کردن-کسی را بسیار عصبانی کردن

باب دهان-موافق سلیقه-مطابق میل-خوشایند

 

آب‌کور-کسی که سودش به دیگران نمی رسد

زدن به کوچه ی علی چپ-خود را به آن راه زدن-خود را به نادانی