زهره ترک شدن-زهره آب شدن

چرم پاره-خرده های چرم در دکان کفاشی

از کسی کشیدن-از کسی رنج کشیدن

دل-معده
 

جنسی-آن چه که به سکس مربوط باشد

برزخ شدن-ناراحت شدن

اُزبَک(بی‌ریخت، ژولیده، ازخودراضی)
دَمَر-دراز کشیده روی سینه و شکم
 

خیس کرده-تر کرده-در آب قرار داده

 
چرک و خون-چرک آلوده به خون
 

انداختن پشت گوش-سهل‌انگاری کردن-دیر انجام دادن-کوتاهی کردن

باک کسی نبودن-اهمیتی ندادن-اعتنایی نداشتن

جلز و ولز-سوز و گداز
از آب درآمدن(نتیجه دادن، تربیت شدن، روشن شدن حقیقت)
خودفروش-فاحشه-خائن

 

بِدو-دوان دوان-کسی که بسیار می دود-سریع

بز گرفتن-جنس ارزان و پر سود گیر آوردن

 
پدر مرده-یتیم-خطابی به هنگام خشم مانند پدر آمرزیده یا ننه مرده

تو بحر چیزی رفتن-در چیزی دقیق شدن-سخت متوجه ی چیزی شدن

بیسار-فلان
آلنگ دولنگ(چیزهای بی‌هوده‌ای که به‌عنوان زینت به چیزی می‌آویزند)

چرخ و فلک-وسیله ای دایره شکل برای بازی با جایگاه هایی آویخته که هر یک یا چند تن بریکی از آن ها می نشیند و آن دایره بر گرد خویش می چرخد

حقه به کار زدن-نگا. حقه به کار بردن

در قال را گذاشتن-به سکوت برگزار کردن-مسکوت گذاشتن

پشکل-سرگین حیوانات اهلی

 

خاله وارفته-آدم شل و ول و شلخته

از این حرف‌ها(مطالبی از آن‌گونه که پیش از این گفته شد)

 

با ریسمان کسی به چاه رفتن-با اعتماد به کسی به کاری دست زدن

ددر برو-نانجیب-زن بدکاره

چپ افتادن با کسی-مخالف شدن با کسی-پیله کردن به کسی

چوب خوردن-تنبیه شدن

رستم در حمام-درشت اندام و پهلوان نما
از دروازه نگذشتن، از سوراخ سوزن گذشتن(حالاتی بی‌ثبات و بسیار متضاد داشتن)

خیابان گردی-بی کاری-ولگردی

دَلِگی-هیزی-چشم چرانی

پیش بها-بیعانه

اشک تمساح-گریه ی دروغین

تریاکی-معتاد به تریاک
درز گرفته-کوتاه کرده

چش-چشم

آب سیر(جانور خوش‌رفتار)

 

خیس گذاشتن-در آب ریختن آرد برای تهیه ی خمیر

داغ چیزی را به دل کسی گذاشتن-کسی را از چیزی محروم ساختن و در حسرت آن گذاشتن

زیر گوش کسی زدن-به کسی سیلی زدن

تر و خشک کردن-رسیدگی کردن-پرستاری کردن

به جلز و ولز افتادن-به گریه و التماس افتادن

بی چیز-تهی دست-فقیر

چشمک-ایما و اشاره به چشم

تَک-بی نظیر-مفرد-تنها

دور چیزی را قلم گرفتن-چیزی را ترک کردن-کنار نهادن

ژرسه-نوعی پارچه ی نازک-نیم تنه ی بافته از نخ

حرف مفت-سخن بی هوده و پوچ

چای دیشلمه-چای تلخ که با قند یا خرما و مانند این ها بنوشند

 

خلاف-جرم

خالی کردن دل کسی-کسی را ترساندن

خوب شدن-شفا یافتن-تندرست گشتن

خاله قزی-دختر خاله-خویشان و بستگان

ته تغاری-آخرین فرزند خانواده

زار زدن لباس به تن-ناجور و نامناسب بودن لباس

جنجال-هیاهو-داد و فریاد-غوغا

تلنگر-سر انگشت که به چیزی بزنند

تو هچل افتادن-به دردسر افتادن-دچار مشکل شدن

خشتک پاره کردن-قیامت به پا کردن-داد و بی داد کردن-رسوا کردن-شدت عمل نشان دادن

حرم خانه-درون خانه که زنان زندگی می کنند

بی فک و فامیل-بی کس و کار

ته کیسه-آن چه که پس از دادن خرج ها در ته جیب و کیسه به جا می ماند
افتادن تشت کسی از بام(رسوا شدن، باز شدن مشت کسی)

دک و دهن-دک و پوز

تفنگ شکاری-تفنگ ویژه ی شکار

با هم کنار آمدن-با هم ساختن

نخته شدن-تعطیل شدن-بسته شدن-از رونق و اعتبار افتادن

آفتاب چریدن-بی‌کار بودن-چیزی برای خوردن نداشتن

از سیر تا پیاز-همه چیز-با همه‌ی جزئیات

از دهان گنده‌تر حرف زدن-گفتن مطالبی که در حد گوینده نیست

از تو چه پنهان-راستش را بخواهی

خرج رو دست کسی گذاشتن-کسی را در خرج انداختن

 

خاله خواهر خوانده-نگا. خاله خاک انداز

راپرت کردن-گزارش دادن-خبر دادن

چاقچور-شلوار گشاد و بلند و کف دار زنانه که آن را بر روی شلیته و تنبان می پوشیدند

آبشان از یک جوی نرفتن-همداستان شدنشان ممکن نبودن-با هم نساختن
آستین تر داشتن-بسیار گریه کردن

تاخت زدن-عوض کردن چیزی با چیزی
 

تک روی-عمل بدون توجه به جمع

جان کندن-رنج بسیار بردن-با سختی فراوان کاری را انجام دادن
چشم روشنی-چیزی که برای خوشامدگویی برای کسی می برند

آمد کردن(رخ‌دادن واقعه‌ای خجسته)

به گُه خوردن افتادن-با خفت از کرده ی خود پشیمان شدن

ذباله دانی-هر مکان کثیف-بی نظم و بی ارزش

 
پا انداختن-واسطه گری کردن-کارچاق کردن به ویژه در امور غیر اخلاقی

چپ چُس-اصطلاحی تحقیرآمیز برای خطاب

 

تراشیده شدن-لاغر شدن

اشکال‌تراشی-ایرادگیری-گره در کار اندازی

خاله وارفته-آدم شل و ول و شلخته

خود را سبک کردن-خود را حقیر کردن-دست به کاری پایین تز از شان خود زدن

پیشواز رفتن-به دیدار کسی شتافتن-پیش از آغاز ماه رمضان روزه گرفتن

جست زدن-پریدن-خیز برداشتن

دیگ و بادیه را گرو گذاشتن-بسیار تهی دست و بی چاره شدن

 

از دل و دماغ افتادن-شور و نشاط خود را از دست دادن-بی‌حوصله شدن

دلداری دادن-تسلی دادن

 

بلند کردن-دزدیدن-بیدارکردن از خواب-تور کردن

خراب-از کار افتاده-دارای اختلال-فاسد-منحرف اخلاقی

آشنایی دادن-خود را معرفی کردن

بر گرده ی کسی سوار شدن-کسی را زیر فرمان خود آوردن
خبر کسی یا چیزی را آوردن-مرگ و نابودی کسی یا چیزی را اعلام کردن-مردن-نابودی

خوش لعاب-زود جوش-خوش مشرب

اهل و نا اهل(کس و ناکس، نجیب و نانجیب)

به دست و پا افتادن-به تلاش و تقلای زیاد افتادن

رک گویی-صاف و پوست کنده حرف زدن

خدمت کسی رسیدن-به حضور کسی رسیدن-کسی را تنبیه کردن

 

تندی-بلافاصله-به سرعت-مانند : تندی رفت

آب آتش مزاج(می سرخ)

بی بخار-بی خاصیت-بی عرضه-ناتوان

بازرس-مامور بررسی و کنترل

حرف توی دهن کسی خشک شدن-از سخن گفتن باز ماندن

پشت پا پزان-آیین و رسم پختن آش پشت پا. آش پشت پا

باد توی گلو انداختن- باد به غبغب انداختن

 
برخورد-بهم خوردن-تصادف

 

استغفرالله(خدا نکند، خدای نکرده، هرگز)

چاقالو-چاق-فربه

حالی کردن-فهماندن

از دست کسی در رفتن(کاری را بی‌اختیار و ناخواسته انجام دادن)

پس کسی برآمدن-حریف کسی بودن

دو لُپی خوردن-دو لُپه خوردن-هم از آخور خوردن-هم از توبره

جفت گیری کردن-جماع کردن حیوانات

بزرگداشت-احترام-تکریم
آسمان غرمبه-صدای رعد-تندر

 

چلک بازی-بازی الک دولک

 

از کیسه خوردن-از جیب خوردن

آب نخوردن(درنگ نکردن)

زیر جلد کسی رفتن-کسی را فریب دادن-اغفال کردن

خرمن-انبوه و پرپشت

آب آتش مزاج(می سرخ)

از پا در آوردن(سخت فرسوده و از کار افتاده کردن)

خُرخُرو-آن که در خواب بسیار خرناس می کشد

بله گرفتن-رضایت عروس را گرفتن

پخته کردن کار-مقدمات کاری را فراهم کردن

دست پیش-گدا

چسو-ترسو-بزدل-آن که بسیار چس دهد
چانه لغ-نگا. چانه شل

پافنگ-نهادن ته تفنگ در کنار در حالت خبردار ایستادن

 
ته و توی چیزی را در آوردن-درباره ی چیزی تحقیق کردن

ترقه فرنگی-بچه ی شرور

حلال-زن یا شوهر

خندیدن تو روی کسی-به کسی که بسیار گستاخ است می گویند

چرکوندی-لکه دار کثیف

زوار در رفتن-بند و بست چیزی خراب شدن-از شدن خستگی یا پیری از کار افتادن

راه راه-دارای خطوط موازی

روی هم گذاشتن چشم-بستن چشم-خوابیدن-گذشت کردن-صرف نظر کردن

خرکار-پرکار

دومندش-دوم از آن

انگشت عسلی به‌دیوار کشیدن(هنگامه بر پا کردن، مردم را متوجه‌ی جایی کردن)

دبوری-بی سر و پایی-ولگردی

اشتباه لپی-اشتباه لفظی

جوخه-کوچک ترین یگان نظامی شامل هشت نفر

دخترینه-دختر-مونث

پدر سوخته-بد سرشت-بسیار زرنگ و رند

آقا بالاسر(امر و نهی کننده و مراقب)

رمبیده-خراب شده-فرو ریخته

 

دست تنها-بی یار-تنها

درچین و ورچین-جمع و جور کردن-مرتب کرد

خشکه پز-نانوایی که نان هایی از قبیل نان روغنی-قندی-شیرمال-پنجه ای و مانند آن ها می پزد
چشم و گوش باز-کسی که همه چیز را می فهمد-آگاه و با تجربه

چغاله بادام-بادام نارس

درش را گذاشتن-سکوت کردن-خاموش شدن

آکَل(آقای کربلایی)

بَده شدن-از چشم افتادن-بد جلوه کردن

زیر غلیانی-ناشتایی-غذای صیح-چارپایه ای که زیر غلیان می گذارند

آب بستن در چیزی(آبکی و رقیق کردن)

حشر و نشر داشتن-نشست و برخاست داشتن دوستی و رفت و آمد داشتن

زوار در رفته-پیر و فرسوده-به درد نخور-اسقاط

خود را به ناخوشی زدن-تمارض کردن

آسمان گرفتن(فراگرفته شدن آسمان با ابر یا مه)

در تنور چوبی نان پختن-خیال خام در سر داشتن-کار ناشدنی انجام دادن

بار کسی کردن-دشنام دادن-بد و بیراه گفتن- کلفت بار کسی کردن
خجالتی-کم رو-پرحیا

 
جُعلق-آدم بی سر و پا و بی ادب

دیزی پشت سر کسی بر زمین زدن-بی اعتنایی کردن به قهر کردن و رفتن کسی
پا سبک-مبارک قدم-جلف و سبک

جَفت-چوب بست انگور

پیچ افتادن در کار-گره خوردن کار-مشکلی در کار پیدا شدن

خلق الله-مردم

پا گذاشتن-وارد شدن-رسیدن

چلو-برنج آب کشیده
از دست کسی در رفتن(کاری را بی‌اختیار و ناخواسته انجام دادن)

مال دنیا

اهل دود-سیگاری

چتری-به شکل نیم دایره-قوسی

تخم چهارشنبه-حرم زاده-ناسزایی برای بچه های شریر

پیش کسوت-کسی که سابقه اش بیش تر از دیگران است

حرف پراندن-بدون اندیشیدن چیزی گفتن
چشته خور شدن-بهره و نصیب بردن از کسی

الکی(بی‌هوده، بی‌خود، دروغکی)

تیله ی کسی بودن-گوش به فرمان کسی بودن-زیر اراده ی کسی بودن
خوشبختانه-از حُسن اتفاق

زبان بندان کردن-دهان همه را با ایجاد وحشت بستن و سپس چاپیدن

 

دیپلم-مدرک پایانی دبیرستان-گواهی نامه-تصدیق
رشته-موضوع و زمینه ی چیزی یا کاری: رشته تحصیلی-رشته ی افکار

دل آمدن-به چیزی تن در دادن

چپکی-از طرف چپ-خشم آلود
ژست گرفتن-به بدن و چهره ی خود حالت ویژه ای دادن

چیزی را به کسی زهرمار کردن-مانع از لذت بردن از چیزی شدن
چوب علی موجود-چوب کج و معوج درویشان
حرف دو پهلو-نگا. حرف پهلودار

روکار-روی بنا-نمای عمارت-آن چه که در بیرون چیزی کار شده است
خان خانم ها-محترم ترین خانم ها-بیش تر به دختر بچه گفته می شود

چم گرفتن-رونق گرفتن-سر و سامان گرفتن
به کرسی نشاندن حرف-سخن خود را تحمیل کردن-مقصود خود را ثابت کردن

خواهر خوانده-دوست صمیمی

چاخان کردن-دروغ گغتن-چُسی آمدن

 

افقی برگشتن-شهید شدن و روی دست‌ها تشییع شدن

دیر به دیر-هر از گاهی-هر از چندی-دیر دیر

بار گردن کسی گذاشتن-کاری را به زور و اصرار به عهده ی کسی گذاشتن

چرکمُرد-پر چرک و کثیف

دست آموز-تربیت شده-آموخته
دادستان-ستاننده ی داد-مدعی العموم
ریسه رفتن-احتیار از دست دادن و پیچیدن نفس در گلو بر اثر خنده یا تاثر

زیر جلی-پنهانی-آهسته

استغفرالله(خدا نکند، خدای نکرده، هرگز)

دست کسی آمدن-آگاهی پیدا کردن-فهمیدن-بو بردن

خودفروشی کردن-فاخشگی کردن-خیانت کردن

این در و آن در زدن(برای انجام کاری کوشش بسیار کردن)

ریش خود را در آسیا سفید نکردن-تجربه داشتن
جر و بحث کردن-مجادله را به درازا کشاندن
خپله-چاق و کوتاه قد
 

آب از لب و لوچه‌ی کسی سرازیر شدن(تمایل شدید داشتن، به طمع افتادن)
بابا ننه دار-خانواده دار-اصیل-صاحب نام و نشان

چوب رخت-چوبی افقی که جامه را بر آن می آویزند

خم گرفتن-فنی از کشتی

داد سحن دادن-سخن رانی کردن-پر حرفی کردن-حق مطلب را ادا کردن
دوا گُلی-دوا قرمز-پرمنگنات

آب به ‌زیر کسی آمدن-سراسیمه شدن

حساب تراشیدن-خرج درآوردن-حساب غیر واقعی نشان دادن
تق و پوق-سر و صدا-بگیر و ببند
بند کردن به کسی-به پر و پای کسی پیچیدن-پیله کردن به کسی

اخ و تف کردن-آب دهان بیرون افکندن

تازه وارد-کسی که تازه وارد شده است

 

خیس کردن برنج-در آب ریختن برنج
خشخاشی-نان خشخاش زده

خراب شدن بر سر کسی-نزد کسی بار و بندیل گشادن و ماندن

دو لَتی-در دو لنگه ای

 

به گوزی بند بودن-سست و ناپایدار بودن

دَنگ-حیران و آشفته-سرگشته و شیدا

تنگ-بسیار نزدیک-چسبیده

از شیر مرغ تا جان آمیزاد(از سیر تا پیاز)

چلوزیدن-خشک شدن-پلاسیدن

حیوونی-نگا. حیوانکی

دنیا دیده-آزموده-سرد و گرم چشیده

زنبورک-نوعی تفنگ کوتاه یا توپی کوچک که بر جهاز شتر می گذاشتند

پارتی بازی-حزب بازی-انجام کار از طریق سفارش و توصیه

بالای منبر رفتن-پر گویی کردن

رو دستی-نوعی دستکش-ضربه ی روی دست-حقه-کلک
ریش و پشم-موهای صورت-ریش و سبیل
اهل محل(همه‌ی کسانی که در یک محل کار یا زندگی می‌کنند)

خوش وعده-آن که به وعده اش وفا می کند

پخش و پلا-پراکنده-تار و مار

حرف روی حرف کسی آوزدن-برخلاف حرف کسی چیزی گفتن-با حرف کسی مخالفت کردن

زیر زبان کشی-با زرنگی از کسی حرف بیرون کشیدن-زیر پا کشی
پشت سر کسی ایستادن-از کسی پشتیبانی کردن
 

آی زکی(در مقام ریشخند و تحقیر گفته می‌شود)
تِلِک و پِلِک-رخت و وسائل ناچیز خانه

تردستی-مهارت-شعبده بازی
دبه-دسته هایی از اراذل در قدیم که با یکدیگر شوخی های زشت می کردند
دمدمی مزاج-دمدمی

رژیم داشتن-برابر دستور پزشک غذا خوردن-برخی غذاها را نخوردن

چشم را بستن و دهان را باز کردن-با بی شرمی دشنام دادن

چپ بودن خواب زن-خلاف شدن آن چه زن در خواب بیند

 

جیز گر-ربا خوار-کسی که از دیگران برای دادن مکان غیرقانونی پول می گیرد

رعیت داری کردن-حراست کردن از زیردستان-مورد نوازش و محبت قرار دادن زیردستان

زیر آب-مجرایی در ته مخازن آب برای خالی کردن آن ها

دردسر دادن-ایجاد مزاحمت کردن-با پر حرفی وقت کسی را گرفتن

زمانه بازی کردن-با زبان بازی و چاپلوسی رفتار کردن

 

خام سوخته-از درون ناپخته-از بیرون برشته

خشکه نان-نانی که بیش از اندازه در تنور مانده و خشک شده است

آسمان (و) ریسمان(حرف‌های بی‌ربط و صد تا یک قاز)

آستین از چشم برداشتن(آشکارا گریستن)

دُز کردن-فروختن چیزی که پیش از آن فروخته شده بوده است

بشور و بپوش-جامه ای که پس از شسته شدن نیازمند اتو شدن نیست

چار چنگولی-سفت و محکم-با دست ها و پا ها

دور چیزی را قلم گرفتن-چیزی را ترک کردن-کنار نهادن

 

 

دل و روده بالا آمدن-به حالت تهوع افتادن

پیچ و مهره ی کاری در دست کسی بودن-کاری تنها از عهده ی او بر آمدن

خرحمالی-بیگاری-کار پر زحمت و کم مزد

پیش فروش کردن-پیش از آماده کردن کالا آن را فروختن

چین و چوروک-چین و شکن

دوا گُلی-دوا قرمز-پرمنگنات
ابرو نازک کردن(ابرو تنگ کردن)

پا جوش-شاخ های فرعی متصل به ریشه ی درخت

دماغ کسی را سوزاندن-کسی را ناکام کردن-در حسرت گذاشتن

چرمی-از جنس چرم
چادر سر کردن-چادر پوشیدن

 

تاق و توق-آواز بر هم خوردن دو چیز

 

از بای بسم الله تا تای تَمَت-از اول تا آخر-از سیر تا پیاز