ور نگـونسـاری سـرت سوی زمـیـن(۲/۱۸۱۵)اقتباس از آیه «فَلَمَّا جَنَّ عَلَیْهِ اللَّیْلُ رَأى کَوْکَباً قالَ هذا رَبِّی فَلَمَّا أَفَلَ قالَ لا أُحِبُّ الْآفِلینَ»، (زمانی که شب بر او پرده انداخت، ستاره‌ای دید، گفت این پروردگار من است، آنگاه چون افول کرد، گفت افول کنندگان را دوست ندارم.)، (انعام، ۷۶). مولانا ضمن …
چــون ندیدنـد از وی انْـشَـقَّ الْقَـمَـرکـافـران دیـدنــد احـمـد را بــشــر(۲/۱۶۰۷)مصرع اول الهام از آیه «قالُوا ما أَنْتُمْ إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُنا وَ ما أَنْزَلَ الرَّحْمنُ مِنْ شَیْءٍ إِنْ أَنْتُمْ إِلاَّ تَکْذِبُونَ»، (گفتند شما جز بشری همانند ما نیستید، و خدای رحمان چیزی فرو نفرستاده است، شما چیزی جز دروغ نمی‌گویید.)، (یس،۱۵). …
□لازم آمـــد یَـقْــتُــلُــونَ الْأَنْـبِـیــاءَچون سفیهـان راست ایـن کـار و کیـااز ســفــه إِنَّــا تَـطَـیَّـــرْنــا بِـکُــمانـبـیـــا را گـفـتـه قــومـی راه گــم(۲/۱۴۰۰-۱۴۰۱)بیت اول اقتباس از عبارت قرآنی «…ذلِکَ بِأَنَّهُمْ کانُوا یَکْفُرُونَ بِآیاتِ اللَّهِ وَ یَقْتُلُونَ الْأَنْبِیاءَ بِغَیْرِ حَقٍّ ذلِکَ بِما عَصَوْا وَ کانُوا یَعْتَدُونَ»، (… این از آن بود که آیات الهی را …
(۲/۹۷۷)مصرع دوم اقتباس از آیه «هَلْ أَتَى عَلَى الْإِنسَانِ حِینٌ مِّنَ الدَّهْرِ لَمْ یَکُن شَیْئًا مَّذْکُورًا»، (آری مدّتی از روزگار بر انسان گذشت که هنوز چیز قابل ذکر نبود.)، (انسان، ۱). مولانا با استناد به این آیه به این نتیجه می‌رسد که همه‌ی عالم چیزى جز عرض نبوده است. هرچند …
□خــاک بــر دلــداری اغـیــار پــاشرو أشـــداء عـلـی الــکـفــار بــاش(۲/۱۲۴)اقتباس از عبارت قرآنی «مُّحَمَّدٌ رَّسُولُ اللَّهِ وَالَّذِینَ مَعَهُ أَشِدَّاء عَلَى الْکُفَّارِ رُحماء بینهم…»، (محمد (ص) پیامبر الهی است و کسانی که با او هستند بر کافران سخت‌گیر [و] با خودشان مهربانند…)، (فتح، ۲۹).مولانا به طور صریح به آیه اشاره می‌کند و …
(۱/۳۸۶۶)اقتباس از آیه «ما نَنْسَخْ مِنْ آیَهٍ أَوْ نُنْسِها نَأْتِ بِخَیْرٍ مِنْها أَوْ مِثْلِها أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَلى کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ»، (هر آیه‌ای را که نسخ می‌کنیم یا آن‌را فروگذاریم، بهتر از آن یا همانندش را در میان آوریم، آیا نمی‌دانی که خداوند بر هرکاری تواناست؟)، (بقره، ۱۰۶). …
اقتباس از آیه «تَعْرُجُ الْمَلائِکَهُ وَ الرُّوحُ إِلَیْهِ فی یَوْمٍ کانَ مِقْدارُهُ خَمْسینَ أَلْفَ سَنَهٍ»، (که فرشتگان و روح در روزی که به اندازه‌ی پنجاه هزار سال [دنیوی] است به سوی او فرا می‌روند.)، (معارج، ۴). مولانا با استفاده از این آیه به شرح احوال عارفان و بی‌خبری مردمان از …
می‌کشـدشان بـی‌تـکـلّـف در فـعــالچـیـسـت آن ذاتَ الشِّـمالِ اشغال تنچـیست آن ذاتَ الْیَمین فـعـل حســن(۱/۳۱۹۲-۳۱۹۴)اقتباس از عبارت قرآنی «وَ تَحْسَبُهُمْ أَیْقاظاً وَ هُمْ رُقُودٌ وَ نُقَلِّبُهُمْ ذاتَ الْیَمینِ وَ ذاتَ الشِّمالِ»، (و آنان را بیدار می‌انگاشتی، حال آنکه خفته بودند؛ و ایشان را [از چپ] به راست و [از راست] به …
چون نـه‌ای در وجـه او هسـتـی مجـوکُـلُّ شَــیْءٍ هــالِــکٌ جــز وجــه اوکُلُّ شَــیْءٍ هــالِــکٌ نـــبــود جــزاهر کـه انـدر وجـه مـا بـاشـد فــنــاهر که در اِلّاســت او فــانـی نگشـتزانک در الّاســت او از لا گــذشــت(۱/۳۰۵۷-۳۰۵۹)برگرفته از آیه «وَ لا تَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ کُلُّ شَیْءٍ هالِکٌ …
(۱/۲۶۰۸-۲۶۱۰)برگرفته از آیه «قالَ رَبِّ اغْفِرْ لی وَ هَبْ لی مُلْکاً لا یَنْبَغی لِأَحَدٍ مِنْ بَعْدی إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهَّابُ»، (گفت پروردگارا مرا بیامرز و به من فرمانروایی‌ای ببخش که سزاوار هیچ کس غیر از من نباشد که تو بخشنده‌ای.)، (ص، ۳۵). مولانا در این ابیات یه شرح سلطنت حضرت سلیمان …