1- استاد ( استادان) راهنما : نام و نام خانوادگی. ……………………………………………………………… امضاء
2- استاد ( استادان) مشاور: نام و نام خانوادگی. ………………………………………………………………. امضاء
3- داور داخل گروه : نام و نام خانوادگی. ………………………………………………………………………. امضاء
4- داور خارج از گروه : نام و نام خانوادگی. …………………………………………………………………… امضاء
دکتر شهرام رضوان بیدختی
معاون پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی
واحد دامغان
تقدیر و تشکر
سپاس و ستایش بر خدای را جل و جلاله که آثار قدرت او بر چهره روز روشن ، تابان است و انوار حکمت او در دل شب تار درفشان،آفریدگاری که خویشتن را به ما شناساند و درهای علم را بر ما گشود و عمری و فرصتی عطا فرمود تا بدان ، بنده ضعیف خویش را در طریق علم و معرفت بیازماید.
اکنون که با عنایت پروردگار و به مصداق “من لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق ” و راهنمائیهای اساتید محترم، این پایان نامه آماده گردیده است، بسی شایسته است، از استادان فرهیخته و فرزانه ، که با کرامتی چون خورشید ، سرزمین دل را روشنی بخشیدند و گلشن سرای علم و دانش را با راهنمایی‌های کار ساز و سازنده بارور ساختند ; تقدیر و تشکر نمایم و به ویژه از:
استاد محترم آقای دکتر عباس صادقی “استاد راهنما”
استاد ارجمند آقای دکتر نعمت اله نعمتی “استاد مشاور”
مرتضی طاهرخانی
تابستان 92
فهرست مطالب
چکیده 1
فصل اول :
طرح پژوهش
1-1 بیان مسئله 2
1-2 ضرورت و اهمیت پژوهش 3
1-3 اهداف پژوهش 5
1-4 سؤالات پژوهش 5
1-5 فرضیه‌ها 6
1-6 مفاهیم و واژه‌ها 6
فصل دوم :
مبانی نظری وپیشینه پژوهش
2-1 مبانی نظری 8
2-1-1تغذیه 8
2-1-1-1 اهمیت غذا از نظر تامین کالری 10
2-1-1-2 نحوه استفاده بدن از غذا 10
2-1-1-3 ترکیب و هضم و جذب مواد غذایی 11
2-1-1-4 هورمون کنترل کننده عمل هضم 11
2-1-2 جایگاه تغذیه در ورزش 13
2-1-2-1 تغذیه قبل از ورزش 17
2-1-2-2راهنمایی‌های تغذیه‌ای قبل از مسابقه 17
2-1-3 تغذیه هنگام ورزش 18
2-1-4 اثر تغذیه بر ذخیره گلیکوژن عضله 19
2-1-4-1 افزایش ذخیره گلیکوژن 20
2-1-4-2بارگیری گلیکوژن – نشاسته‌ی حیوانی 20
2-1-5 تغذیه بعد از ورزش 22
2-1-6 پیشرفت در آموزش‌های تغذیه‌ای 24
2-1-7 ضرورت نوشیدن مایعات هنگام ورزش 25
2-1-7-1 زمان بندی مصرف مایعات 25
2-1-7-2 ترکیب مطلوب یک نوشیدنی ورزشی 26
2-1-7-3 نوشیدنی‌های ورزشی 26
2-1-8 اسمولالیته 27
2-1-9 کربوهیدرات‌ها 30
2-1-9-1 کربوهیدرات مورد نیاز 32
2-1-9-2 فرایند هضم کربوهیدرات‌ها 33
2-1-9-3 جذب و انتقال کربوهیدرات‌ها 33
2-1-9-4 متابولیسم کربوهیدرات 34
2-1-9-5 ذخیره کربوهیدراتها 34
2-1-9-6 اختلالات متابولیک حاصل از مصرف کربوهیدرات‌ها 35
2-1-9-7 فرایند کربوهیدرات‌ها در ورزش 37
2-1-9 -8 تاثیر مصرف کربوهیدرات بر فعالیت بدنی 38
2-1-9-11 تاثیر زمان مصرف کربوهیدرات بر فعالیت بدنی 38
2-1-9- 12 تاثیر میزان مصرف کربوهیدرات بر فعالیت بدنی 39
2-1-9-13 ضرورت مصرف کربوهیدرات قبل از فعالیت بدنی 39
2-1-9-14 اهمیت نوع کربوهیدرات 40
2-1-10 ساکاریدها و انواع آن 40
2-1-10-1 فروکتوز 41
2-1-10-2 گالاکتوز 41
2-1-10-3 گلوکز 41
2-1-11 کلیاتی در مورد فراهم آوری، جذب و مصرف گلوکز 42
2-1-12 دی ساکارید‌ها (قندهای دو گانه ) 43
2-1-13 پلی ساکارید‌ها (قندهای چندگانه یا مرکب) 45
2-1-13-1 نشاسته 45
2-1-13-2 گلیکوژن 46
2-1-13-3 دکسترین 46
2-1-13-4 سلولز 46
2-1-14 کربوهیدرات‌های مرکب 47
2-1-16 منابع انرژی برای تمرین 48
2-1-17 منابع سوختی در خلال ورزش 48
2-1-18 مصرف مکمل کربوهیدرات در خلال ورزش 50
2-1-19 تنظیم سوخت و ساز کربوهیدرات‌ها در خلال ورزش 51
2-1-19-1 تولید گلوکز کبدی 51
2-1-19-2 انتقال گلوکز عضله اسلکتی 52
2-1-19-3 انتقال گلوکز وابسته به انسولین 53
2-1-20 اثر مصرف کربوهیدراتها در حین ورزش بر سلول‌های ایمنی 54
2-1-21 تمرینات ورزشی و حساسیت به انسولین 56
2-1-22 عملکرد قبلی عروقی و سازگاری با فعالیت ورزشی 57
2-1-23 اجزای گوناگون دستگاه قلبی عروقی 58
2-1-23-1 خون 58
2-1- 23-2 اجزای سلولی 59
2-1-23-3 بخش مایع خون 60
2-1-23-4 قلب 60
2-1- 24 ارتباط کربوهیدرات با عضله قلب 61
2-1- 25 سازگاری‌های کوتاه مدت با فعالیت ورزشی 61
2-1-26 تغییرات در عملکرد قلبی هنگام فعالیت ورزشی 62
2-1-27 حجم ضربه‌ای و برون ده قلبی 62
2-2 پیشینه تحقیق 63
2-2-1 پیشینه داخلی 63
2-2-2 بیشینه خارجی 64
فصل سوم :
روش شناسی پژوهش
3-1 نوع تحقیق 71
3-2 روش تحقیق 71
3-3 جامعه آماری 71
3-4 روش جمع آوری اطلاعات 72
3-5 روش تجزیه و تحلیل داده‌ها 72
3-6 پایایی داده‌ها 73
فصل چهارم :
یافته‌های پژوهش
4-1 آمار توصیفی 74
4-2 آمار استنباطی 87
فصل پنجم :
بحث ونتیجه گیری
5-1بحث 98
5-2 نتیجه 99
5-3 بررسی فرضیه اصلی پژوهش 100
5-4 بررسی و مشکلات پژوهش 105
منابع فارسی 107
منابع لاتین 114
فهرست جداول
جدول 1-2- ورزشهایی که از نظر کمبود تغذیه‌ای دارای خطر بالایی هستند 17
شکل 1-2- روش‌های بیش جبرانی ملایم (کاهش تدریجی فشار تمرین) و کلاسیک به عنوان روش‌هایی برای ذخیره‌سازی بهین? گلیکوژن در کبد و عضله 22
جدول 2-2- غذاهای کربوهیدرات دار 36
جدول 3-2- مقایسه درصد شیرینی کربوهیدرات‌ها 45
جدول 4-2- اعمال اصلی اجزای سلولی و مایعی خون 59
جدول 1-4- توزیع فراوانی و درصد پراکندگی ورزشکاران به لحاظ سنی 75
جدول 2-4- توزیع فراوانی و درصد پراکندگی ورزشکاران به لحاظ قد 76
جدول 3-4-توزیع فراوانی و درصد پراکندگی ورزشکاران به لحاظ وزن 77
جدول 4-4-توزیع فراوانی و درصد پراکندگی ورزشکاران به لحاظ BMI 78
جدول 5-4-توزیع فراوانی و درصد پراکندگی ورزشکاران به لحاظ چربی 79
جدول 6-4- مقایسه میانگین و انحراف معیارتعداد ضربان قلب قبل از اجرای پروتکل (ضربان قلب استراحت) در بین گروه‌های مورد مطالعه 80
جدول 7-4- مقایسه میانگین و انحراف معیار تعداد ضربان قلب ، (ضربان قلب بعد از 10 دقیقه گرم کردن یا ضربان شروع پروتکل اصلی) در بین گروه‌های مورد مطالعه 81
جدول 8-4- مقایسه میانگین و انحراف معیار تعداد ضربان قلب ، (بلافاصله بعد از اجرای پروتکل) در بین گروه‌های مورد مطالعه 82
جدول 9-4- مقایسه میانگین و انحراف معیار تعداد ضربان قلب ، (یک دقیقه بعد از اجرای پروتکل) در بین گروه‌های مورد مطالعه 83
جدول 10-4- مقایسه میانگین و انحراف معیار تعداد ضربان قلب ، (5 دقیقه بعد از اجرای پروتکل) در بین گروه‌های مورد مطالعه 84
جدول 11-4- مقایسه میانگین و انحراف معیار تعداد ضربان قلب ، (30 دقیقه بعد از اجرای پروتکل) در بین گروه‌های مورد مطالعه 85
جدول 12-4-مقایسه میانگین و انحراف معیار زمان رسیدن به واماندگی در بین گروه‌های مورد مطالعه 86
نتیجه آزمون داده‌ها 88
جدول13-4- بررسی تفاوت اثرگذاری مصرف گلوکز بر سه وضعیت ضربان قلب (پایان فعالیت ، بازگشت و زمان رسیدن به واماندگی) با تحلیل واریانس همبسته 89
جدول 14-4- بررسی تفاوت اثر گذاری مصرف گلوکز در آزمون واریانس همبسته 90
جدول15-4- مقایسه دو به دو میانگین اثر مصرف گلوکز با استفاده از آزمون واریانس همبسته 91
جدول 16-4- بررسی تفاوت اثرگذاری مصرف فروکتوز بر سه وضعیت ضربان قلب (پایان فعالیت، بازگشت و زمان رسیدن به واماندگی ) با تحلیل واریانس همبسته 92
جدول 17-4- بررسی تفاوت اثر گذاری مصرف فروکتوز در آزمون واریانس همبسته 93
جدول 18-4 93
جدول19-4- مقایسه دو به دو میانگین اثر مصرف فروکتوز با استفاده از آزمون واریانس همبسته 94
جدول20-4- بررسی تفاوت اثرگذاری مصرف ساکاروز بر سه وضعیت ضربان قلب (پایان فعالیت ، بازگشت و زمان رسیدن به واماندگی ) با تحلیل واریانس همبسته 95
جدول 21-4- بررسی تفاوت اثر گذاری مصرف ساکاروز در آزمون واریانس همبسته 96
جدول23-4- مقایسه دو به دو میانگین اثر مصرف ساکاروز با استفاده از آزمون واریانس همبسته 97
فهرست اشکال
شکل 1-2- روش‌های بیش جبرانی ملایم (کاهش تدریجی فشار تمرین) و کلاسیک به عنوان روش‌هایی برای ذخیره‌سازی بهین? گلیکوژن در کبد و عضله 22
فهرست نمودار
نمودار 1-4- درصد پراکندگی ورزشکاران به لحاظ سنی 75
نمودار 2-4- درصد پراکندگی ورزشکاران به لحاظ قد 76
نمودار 3-4- درصد پراکندگی ورزشکاران به لحاظ وزن 77
نمودار 4-4- درصد پراکندگی ورزشکاران به لحاظ BMI 78
نمودار 5-4- درصد پراکندگی ورزشکاران به لحاظ چربی 79
نمودار 6-4- مقایسه میانگین تعدادضربان قلب درحین استراحت در بین گروههای مورد مطالعه 80
نمودار 7-4- مقایسه میانگین ضربان قلب بعد از 10 دقیقه گرم کردن در بین گروههای مورد مطالعه 81
نمودار 8-4- مقایسه میانگین ضربان قلب بلافاصله بعد از اجرای پروتکل در بین گروههای مورد مطالعه 82
نمودار 9-4- مقایسه میانگین ضربان قلب یک دقیقه بعد از اجرای پروتکل در بین گروههای مورد مطالعه 83
نمودار 10-4- مقایسه میانگین ضربان قلب 5 دقیقه بعد از اجرای پروتکل در بین گروههای مورد مطالعه 84
نمودار 11-4- مقایسه میانگین ضربان قلب 30 دقیقه بعد از اجرای پروتکل در بین گروه‌های مورد
مطالعه 85
نمودار 12-4- مقایسه میانگین در زمان رسیدن به واماندگی در بین گروههای مورد مطالعه 86
نتیجه آزمون داده‌ها 88
چکیده
امروزه اثر تغذیه به لحاظ علمی و تجربی بر روند رو به رشد ورزشکاران در حین تمرینات ورزشی و مسابقات بر همگان اثبات گردیده است. اما دسته بندی مواد مغذی و اینکه چه میزان و در چه زمانی از آن استفاده نمایند، همواره مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. یکی از دسته‌های غذایی که به جهت ورزشکاران همواره توصیه می گردد، کربوهیدرات‌ها1 می باشند زیرا این درشت مغذی‌ها با اثر گذاری بر عضله‌های ورزشکاران، در صورت مصرف صحیح به لحاظ زمانی و میزان آن، توانایی آن را دارند که موجبات واماندگی دیررس را برای عضله ورزشکاران فراهم نموده و به عبارتی زمان رسیدن به خستگی را افزایش دهند. پژوهش حاضر که به روش توصیفی – نیمه تجربی ارائه گردیده، به هدف بررسی این موضوع که مصرف کربوهیدرات‌ها (ساکاروز ، فروکتوز و گلوکز2) بر ضربان قلب در پایان فعالیت، بازگشت آن بعد از تمرین و زمان رسیدن به واماندگی را با استفاده از مطالعه کتابخانه‌ای و مطالعه میدانی بر روی ده نفر از ورزشکاران رشته تکواندو مورد بحث و بررسی قرار دهد. و به این لحاظ تمامی آزمودنی‌ها در 5 مرحله کنترل، دارونما، ساکاروز، فروکتوز و گلوکز مورد مطالعه قرار گرفته که نتایج تحلیل واریانس همبسته بیانگر آن است که مصرف هر سه کربوهیدارت مورد مطالعه، تفاوت معنی داری بر روی نمونه‌های انتخابی در مقابل زمانی که هیچ گونه مصرف کربوهیدرات نداشته اند، نشان داده است. به عبارت دیگر مصرف کربوهیدارت در طولانی شدن زمان رسیدن به واماندگی نسبت به مرحله کنترل اثر مثبتی داشته، و موجبات افزایش توانایی ورزشکاران را فراهم نموده است.
کلید واژه : کربوهیدارت ، گلوکز ،