مشکلات خودپردازها

تصور شخصی که در پشت یک دستگاه خودپرداز بانک نشسته است و مرتبا پول دستگاه را کنترل می‎کند تا مراجعان با پیغام منفی مواجه نشوند، هر چند در عرصه فناوری خویش خدمت جهان یک تصویر بدیع و تا اندازه زیادی طنزآمیز به شمار می‎آید اما در واقع تصویری حقیقی از کاری است که امروز در بسیاری از بانک‎های ایرانی معمول شده است. همه روزه شاهد نارضایتی تعداد زیادی از مشتریانی هستیم که با عصبانیت کنار دستگاه‎های خودپرداز ایستاده اند، دستگاه‎هایی که یا خوب کار نمی‎کند یا به شبکه متصل نیست، یا قادر به برقراری ارتباط با بانک نمی‎باشد و … . نبود آموزش‎های کافی در زمینه استفاده از خدمات فناوری خویش خدمت، کیفیت پایین دستگاه‎ها و کارت‎های الکترونیکی بانکی، توجه نکردن به استانداردهای توسعه خدمات فناوری خویش خدمت، رفع نکردن به موقع نقص موجود در سیستم و دستگاه‎ها و غیره، همه و همه از جمله مواردی است که موجب نارضایتی مشتریان و گرایش آنان ‎می‎شود که خدمات بهتری ارائه می‎دهد.از سوی دیگر ابلاغ بخشنامه‎هایی در مورد پرداخت حقوق کارکنان و بازنشستگان در قالب حساب‎های خودپرداز نه تنها نمی‎تواند به فراگیر شدن و فرهنگ سازی برای فناوری خویش خدمت کمکی کند، بلکه باعث اتلاف وقت بیشتر مشتریان پشت دستگاه‎های خودپرداز^[1]، اصطکاک این دستگاه‎ها و بی اعتمادی مردم نسبت به این شیوه بانکداری خواهد شد. مدیران بانک‎های خصوصی در این باره می‎گویند: تمامی‎قوانین و مقررات و دستورالعمل‎های کلان مورد نیاز اجرای پول الکترونیکی در کشور از سوی دولت و بانک مرکزی ابلاغ شده است و قوانین باقی مانده را هر بانکی متناسب با نوع عملکردی که دارد می‎تواند در داخل مجموعه تدوین و اجرا کند؛ هرچند که هنوز قوانین و مقرراتی که باید در نظام قضایی اجرا شود و مورد استناد قاضی قرار گیرد، ناقص است و هنوز یک قانون واحد برای رسیدگی به این امر وجود ندارد.گفته می‎شود که زیرساخت‎های حقوقی بین بانک‎ها هنوز شفاف نشده است و رسیدی که از سوی دستگاه‎های خودپرداز به کاربران ارائه می‎شود از آنجایی که مهر و امضا ندارد، قابل استناد نیست و جایگاه حقوقی ندارد. برخی دیگر از فعالان حوزه تجارت الکترونیکی معتقدند: در شبکه شتاب، سرویس بازگشت پول به حساب کاربر وجود ندارد و در حال حاضر انصراف از خریدی که پرداخت آن از طریق شبکه شتاب صورت گرفته است، امکان پذیر نیست.کارشناسان معتقدند در کشور ما بانکداری الکترونیکی در حد خودپردازها پیشرفت کرده است، در حالی که در بانکداری الکترونیکی وضعیت ایده آل زمانی به وجود خواهد آمد که تعداد خودپردازها به صفر برسد. چرا که نباید در این نوع بانکداری به پول نقد دسترسی داشته باشیم، بلکه تمامی‎نیازها باید از طریق کارت و دستگاه‎های فروش^[2] ‎تأمین شود. به عبارتی گفته می‎شود دستگاه‎های خودپرداز آخرین حلقه از زنجیره پول الکترونیکی است، در حالی که در کشور ما اولین حلقه محسوب می‎شود.(Meuter, ‎2013).

[1] Automated Trading Machine(ATM)

[2] Point Of Sale(POS)