ی معنی‌داری وجود دارد ( 0001/0 p).
جدول 28-4: مقایسه میانگین تغییرات استرس تحصیلی به تفکیک سطح تحصیلات پدر در گروه مداخله
متغیر
وابسته
سطح تحصیلات
پدر
تعداد
استرس تحصیلی
نتیجه آزمون توکی
میانگین ± انحراف معیار
ابتدائی
سیکل
دیپلم
فوق دیپلم
لیسانس
فوق لیسانس
ابتدائی
3
16/24 ± 42/1
سیکل
17
42/24 ± 57/1
*
*
*
دیپلم
20
87/18 ± 37/1
*
فوق دیپلم
5
26/19 ± 26/1
*
لیسانس
3
70/17 ± 23/1
*
فوق لیسانس
2
19/32 ± 43/1
جمع
50
96/23 ± 40/1
آزمون توکی نشان داد که این تفاوت‌ها در سطح تحصیلات دیپلم (012/0=p)، سیکل، فوق دیپلم و لیسانس معنی‌دار می‌باشد (002/0=p) (جدول 28-4).
همچنین بررسی رابطه بین سطح تحصیلات مادر و استرس تحصیلی نشان می‌دهد که بین این دو متغیر ارتباط آماری وجود دارد. با استفاده از آزمون آماری آنالیز واریانس یک طرفه نشان داده شد که بین استرس تحصیلی و سطح تحصیلات مادر تفاوت آماری معنی‌داری وجود دارد (013/0p) .
جدول 29-4: مقایسه میانگین تغییرات استرس تحصیلی به تفکیک سطح تحصیلات مادر در گروه آزمون
متغیر وابسته
سطح تحصیلات
مادر
تعداد
میزان استرس تحصیلی
نتیجه آزمون توکی
میانگین ± انحراف معیار
بیسواد
ابتدائی
سیکل
دیپلم
لیسانس
فوق لیسانس
بیسواد
1
0 ± 47/1
ابتدائی
10
12/31 ± 48/1
سیکل
7
20/23 ± 52/1
*
دیپلم
28
75/20 ± 33/1
*
لیسانس
2
55/27 ± 42/1
فوق لیسانس
2
47/13 ± 28/1
جمع
50
96/23 ± 40/1
آزمون آماری توکی نشان داد که این تفاوت‌ها در سطح تحصیلات سیکل و دیپلم (010/0=p) معنی دار می‌باشد(جدول29 -4).
*
* شغل والدین
بررسی رابطه بین استرس تحصیلی و شغل والدین نتیجه آزمون آماری آنالیز واریانس یک‌طرفه نشان می‌دهد که تفاوت آماری معنی‌داری بین استرس تحصیلی و شغل مادر وجود ندارد (938/0= p) (جدول 30-4).
جدول30-4: مقایسه میانگین تغییرات استرس تحصیلی به تفکیک شغل مادر در گروه آزمون و کنترل
شغل مادر
تعداد
استرس تحصیلی
نتیجه آزمون
میانگین ± انحراف معیار
خانه دار
84
59/24 ±40/1
064/0=f
2=df
938/0=p
شاغل
15
62/21 ± 39/1
بازنشسته
1
0 ± 47/1
جمع
100
96/23 ± 40/1
همچنین استفاده از آزمون آماری آنالیز واریانس یک‌طرفه نشان داد که در بررسی رابطه بین شغل پدر و استرس تحصیلی نیز بین این دو متغیر از نظر آماری تفاوت معناداری وجود ندارد(221/0 p=) (جدول 31-4).
جدول31-4: مقایسه میانگین تغییرات استرس تحصیلی به تفکیک شغل پدر در گروه آزمون و کنترل
شغل پدر
تعداد
استرس تحصیلی
نتیجه آزمون
میانگین ± انحراف معیار
بیکار
1
0 ± 44/1
537/1=f
4=df
221/0=p
کارگر
7
00/33 ± 34/1
آزاد
62
53/ 27 ± 40/1
دولتی
27
48/20 ± 26/1
بازنشسته
3
33/22 ± 26/1
جمع
100
337/26 ± 35/1
*
* یافتهها نشان می‌دهد که بین استرس تحصیلی و کیفیت ارتباط دانش‌آموز با والدین خود همبستگی معکوس وجود دارد؛ بطوری که با بهبود کیفیت ارتباط، میزان استرس تحصیلی نیز کاهش داشته است. نتیجه آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن حاکی از آن است که همبستگی میزان استرس تحصیلی با کیفیت ارتباطی دانش‌آموز معنی‌دار می‌باشد.
* یافتهها نشان می‌دهد که بین تغییرات استرس ناشی از ناکامی و آخرین معدل تحصیلی دانش‌آموز همبستگی معکوس وجود دارد؛ بطوری که با افزایش میزان آخرین معدل تحصیلی دانش‌آموز، تغییرات استرس تحصیلی وی نیز کاهش داشته است. نتیجه آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که این همبستگی معنی‌دار نیست.
* یافتهها نشان می‌دهد که بین تغییرات استرس ناشی از تعارضات و آخرین معدل تحصیلی دانش‌آموز همبستگی مستقیم وجود دارد؛ به عبارت دیگر هرچه آخرین معدل تحصیلی فرد کمتر بوده است، تغییرات استرس ناشی از ناکامی در فرد نیزکمتر می‌باشد. نتیجه آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که این همبستگی معنی‌دار است.
* یافتهها نشان می‌دهد که بین تغییرات استرس ناشی از فشارها با آخرین معدل تحصیلی فرد همبستگی مستقیم وجود دارد؛ به نحوی که هرچه آخرین معدل تحصیلی فرد کمتر بوده است، تغییرات استرس ناشی از فشارها در فرد نیز کمتر می‌باشد. نتیجه آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که این همبستگی معنی‌دار نیست.
* یافتهها نشان می‌دهد که بین تغییرات استرس ناشی از تغییرات با آخرین معدل تحصیلی فرد همبستگی مستقیم وجود دارد؛ به نحوی که هرچه آخرین معدل تحصیلی فرد کمتر بوده است، تغییرات استرس ناشی از فشارها در فرد نیز کمتر می باشد. نتیجه آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که این همبستگی معنی‌دار نیست.
* یافتهها نشان می‌دهد که بین تغییرات استرس خودتحمیلی با آخرین معدل تحصیلی فرد همبستگی مستقیم وجود دارد؛ به نحوی که هرچه آخرین معدل تحصیلی فرد کمتر بوده است، تغییرات استرس ناشی از فشارها در فرد نیز کمتر می باشد. نتیجه آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان داد
ک
ه این همبستگی معنی‌دار نیست.
* یافتهها نشان می‌دهد که بین تغییرات واکنش فیزیولوژیک به استرس با آخرین معدل تحصیلی فرد همبستگی معکوس وجود دارد؛ به نحوی که هرچه آخرین معدل تحصیلی فرد کمتر بوده است، تغییرات واکنش فیزیولوژیک به استرس بیشتر می باشد. نتیجه آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که این همبستگی معنی‌دار نیست.
*
* یافتهها نشان می‌دهد که بین تغییرات واکنش هیجانی به استرس با آخرین معدل تحصیلی فرد همبستگی معکوس وجود دارد؛ به نحوی که هرچه آخرین معدل تحصیلی فرد کمتر بوده است، تغییرات واکنش هیجانی به استرس بیشتر می باشد. نتیجه آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که این همبستگی معنی‌دار نیست.
* یافتهها نشان می‌دهد که بین تغییرات واکنش رفتاری به استرس با آخرین معدل تحصیلی فرد همبستگی مستقیم وجود دارد؛ به نحوی که هرچه آخرین معدل تحصیلی فرد کمتر بوده است، تغییرات واکنش رفتاری به استرس کمتر می باشد. نتیجه آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که این همبستگی معنی‌دار نیست.
* یافتهها نشان می‌دهد که بین تغییرات واکنش شناختی به استرس با آخرین معدل تحصیلی فرد همبستگی مستقیم وجود دارد؛ به نحوی که هرچه آخرین معدل تحصیلی فرد کمتر بوده است، تغییرات واکنش شناختی به استرس کمتر می‌باشد. نتیجه آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که این همبستگی معنی‌دار نیست.
* یافتهها نشان می‌دهد که بین تغییرات استرس تحصیلی کل با آخرین معدل تحصیلی فرد همبستگی مستقیم وجود دارد؛ به عبارتی هرچه آخرین معدل تحصیلی فرد بیشتر بوده است، تغییرات استرس تحصیلی وی نیز بیشتر است. ضریب همبستگی پیرسون حاکی از همبستگی معنی‌دار می‌باشد.
* بین میزان تحصیلات پدر با تغییرات استرس تحصیلی دانش‌آموز نیز رابطه همبستگی مستقیم وجود دارد: بطوری که با افزایش سطح تحصیلات پدر میزان استرس تحصیلی دانش‌آموز افزایش می‌یابد. نتیجه آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن حاکی از آن است که همبستگی میزان تحصیلات پدر با میزان استرس تحصیلی معنی‌دار نمی‌باشد.
* بین میزان تحصیلات مادر و تغییرات استرس تحصیلی نیز رابطه همبستگی معکوس وجود دارد؛ بطوری که با کاهش سطح تحصیلات مادر ، میزان تغییرات استرس تحصیلی نیز در دانش‌آموز افزایش داشته است. نتیجه آزمون غیر پارامتریک ضریب همبستگی اسپیرمن حاکی از آن است که همبستگی میزان استرس با تحصیلات مادر معنی‌دار نیست.
* یافتهها نشان می‌دهد که بین تغییرات استرس تحصیلی و کیفیت ارتباط والدین همبستگی معکوس وجود دارد؛ به نحوی که هرچه رضایتمندی دانش‌آموز از ارتباط با والدینش بیشتر بوده است، تغییرات استرس تحصیلی کل بیشتر کاهش یافته است. ضریب همبستگی اسپیرمن نشان داد که این همبستگی از نظر آماری معنی‌دار است.
* بین تغییرات استرس تحصیلی و شغل والدین همبستگی معکوس وجود دارد. ضریب همبستگی اسپیرمن حاکی از وجود ارتباط معنی‌دار نبود.
*
* با استفاده از ضریب همبستگی اسپیرمن و پیرسون مشخص شد بین تغییرات استرس تحصیلی و سن، پایه تحصیلی و نحوه انتخاب رشته دانش‌آموز وجود ندارد.
نمودار7-4: خط رگرسیون و میزان همبستگی بین آخرین معدل تحصیلی و تغییرات استرس ناشی از تعارضات
213/0=r 034/0p
نمودار 8-4: خط رگرسیون و میزان همبستگی بین آخرین معدل تحصیلی و تغییرات استرس تحصیلی کل 203/0=r 043/0=p
نمودار 9-4: خط رگرسیون و میزان همبستگی بین کیفیت ارتباط دانش‌آموز با والدین و تغییرات استرس تحصیلی کل 212/0-=r 034/0p
خلاصه یافتهها و تجزیه و تحلیل آنها:
به طور کلی نتایج حاصل از توصیف دادهها نشان داد که برنامه آموزشی مهارتهای هوش هیجانی بر استرس تحصیلی و واکنش به آن موثر است. در حیطه استرس ناشی از ناکامی پس از مداخله افزایش در میانگین نمرات را شاهد هستیم که با آزمون آماری مشخص شد که این افزایش معنی‌دار است. اما در سایر خرده مقیاس‌هاو علل استرس شاهد کاهش معنی‌دار در ابعاد تغییرات، تعارضات، فشارها، استرس خودتحمیلی و در خرده مقیاس واکنش به استرس کاهش معنی‌دار واکنشهای فیزیولوژیک، هیجانی، رفتاری و شناختی را پس از مداخله در دانش‌آموزان دریافت کننده برنامه آموزشی شاهد هستیم. بطور کلی میانگین نمرات دانش‌آموزان پس از دریافت برنامه آموزشی مهارتهای هوش هیجانی استرس تحصیلی دختران نوجوان را کاهش داده است که با آزمونهای آماری استنباطی کاهش معنی‌دار گزارش شد.
فصل پنجم
بحث و بررسی یافتهها
بحث و بررسی یافتهها
نتیجه‌گیری نهایی
کاربرد نتایج
پیشنهادات برای پژوهش‌های آینده
منابع
بحث:
این پژوهش به منظور دستیابی به هدف کلی تحقیق، تعیین تاثیر برنامه آموزشی مهارتهای هوش هیجانی بر استرس تحصیلی دختران نوجوان است که براساس اطلاعات کسب شده از جداول فصل 4 در چند قسمت مورد بحث قرار می‌گیرد.
در راستای هدف شماره 1 تعیین تاثیر برنامه آموزشی مهارتهای هوش هیجانی بر میزان نمره ناکامی تحصیلی در دختران نوجوان در دو گروه قبل و بعد مداخله (جدول 19-4)، یافته‌های این تحقیق نشان داد که میانگین نمره استرس ناشی از ناکامی تحصیلی قبل و بعد مداخله در هر دو گروه ، افزایش معنی‌داری داشته است. میانگین میزان استرس ناشی از ناکامی در گروه آزمون قبل از مداخله 360/16 و پس از مداخله 275/4 ± 920/17 بوده است.
در حالی که میانگین این متغیر در گروه کنترل قبل از مداخله 120/5 ± 980/17 و پس از مداخله 691/4 ± 780/18 می‌باشد. در مقایسه بین گروهی این متغیر بعد از مداخله نیز تفاوت آماری معنی‌دار بین دو گروه یافت نشد 340/0p . این نتیجه حاکی از آن است که برنامه آموزشی مهارتهای هوش هیجانی در گروه آزمون اثر معکوس داشته است یعنی نه تنها باعث کاهش استرس ناشی از ناکامی در دختران نشده بلکه آن را افزایش نیز داده است. این افزایش می‌تواند به علت نحوه بکارگیری مهارت‌ها باشد. ممکن است دانش‌آموزان در استفاده عملیاتی از این مهارت دچار اشتباهاتی شده باشند. از طرفی ممکن است اهداف و انتظاراتی که دانش‌آموز برای خود ترسیم نموده وانتظار داشته است که پس از استفاده مهارت‌ها به آنها دست یابد، غیر واقع بینانه بوده و چون تحقق نیافته یا کاملا به آنها دست نیافته همچنان استرس ناشی از ناکامی را تجربه نموده است. می‌توان انتظار داشت با استفاده مکرر و آموزش بیشتر و طولانی‌تر این مهارت‌ها در این بعد، شاهد بهبود استرس دانش‌آموزان بود. این ناکامی می‌تواند مربوط به عدم برآورده کرده انتظارات شخصی دانش‌آموز و والدین و معلمان خود، عدم دستیابی به نمره مطلوب، عدم جلب کمک و حمایت از جانب دیگران و…. باشد.
متاسفانه مطالعه مداخله‌ای جهت تایید یا رد این نتیجه یافت نشد لذا از مطالعات توصیفی مرتبط استفاده گردید. نتایج پژوهش میسرا و همکاران