سطوح خلاقیت
بر اساس پیوستاری از تحلیل­گرایی تا واقعیت­گرایی، دو سطح خلاقیت شامل خلاقیت اولیه و خلاقیت ثانویه بوده­که به شرح زیر می­باشند:
الف- خلاقیت اولیه: این سطح از خلاقیت از ناخودآگاه سرچشمه می­گیرد و در زمان کودکی در همه انسان­ها وجود دارد. عمده افراد پس از گذراندن دوران کودکی خلاقیت اولیه را از دست می­دهند. افراد به واسطه ضمیر ناخودآگاه، قادر به خیالبافی، تخیل و تولید رفتارها و اعمال تازه بوده که از آن‌ها لذت می­برند.
ب- خلاقیت ثانویه: خلاقیت ثانویه ناشی از ضمیر خودآگاه به ­عبارتی مبتنی بر عقل و منطق است. هر چند این دو سطح خلاقیت با هم تفاوت اساسی و واضحی دارند، اما به یکدیگر وابسته و مرتبط­اند. فرد سالم و خلاق کسی است که موفق به پیوند این دو سطح فرایند خودآگاه و ناخودآگاه شود. به نظر محققین و صاحب نظران، خروجی خلاق طیف وسیعی از چیزها را دربر داشته که مهمترین آنها عبارتند از: ایده­ها، محصول، راه­حل، رویه، و خدمت (هاشمی، 1392).
2-3-4) دیدگاه‌ها در مورد افراد خلاق
بطور کلی در مورد افراد خلاق دو دیدگاه وجود دارد: یکی دیدگاه خلاقیت به عنوان نبوغ و دیگری دیدگاه خلاقیت به عنوان استعدادهای همگانی.
الف) خلاقیت به عنوان نبوغ
از دیدگاه نبوغ، خلاقیت به واسطه فرآیندهای استثنایی تفکر(ضمیر ناخودآگاه) ظهور می­کند، فرآیندهایی که تا اندازه­ای با تفکر عادی که ما در فعالیتهای روزانه خود به کار می­بریم، متفاوت­اند. به عبارت دیگر از این دیدگاه نمونه­های استثنایی در مورد خلاقیت وجود دارد که ظاهراً می­توان آنها را تنها به دخالت نیروهای مافوق طبیعی نسبت داد(وودمن، 2013). از این دیدگاه اولاً خلاقیت محدود به افراد استثنایی است که نابغه به دنیا آمده­اند. لذا خلاقیت قابل اکتساب نبوده و نمی­توان برای آن بستر­سازی نمود و برای داشتن افراد و محصولات خلاق بایستی به دنبال یافتن نوابغ بود. تنها آثار و محصولات ویژه و برجسته خلاق می­باشند. ثالثاً عمدتاً به حوزه هنر محدود شده است.
ب) خلاقیت به عنوان استعداد همگانی
دیسی و کانون بر این عقیده­اند که یک مجموعه مشخص و حائز اهمیتی از ویژگی­ها در طول زندگی باعث سطح بالایی از موفقیت خلاق می­شوند که عبارتنداز:خود کنترلی، تحمل کار سخت و استقامت و پشتکار (مالون، 2012).
متن کامل :