اصول کلی تعلیم و تربیت
پیش از آنکه به اصول طراحی برنامه زبانآموزی بپردازیم ابتدا اصول کلی تعلیم و تربیت را که موجب ارتقای کیفیت برنامه زبانآموزی در دوره پیش از دبستان میشود را مرورمیکنیم:
- پرورش باید بر آموزش مقدم باشد.
- به بهداشت جسمی و روانی کودک توجه شود.
- تفاوتهای فردی کودکان مورد توجه قرار گیرد.
- پرورش خلاقیت، قوه ابتکار و تخیل کودکان مورد توجه قرار گیرد.
- حواس پنجگانه کودکان از جمیع جهات پرورش یابد.
- تربیت شخصیت و رشد کودکان به طور همهجانبه (جسمانی، شناختی، عاطفی، زبانی و اجتماعی) مورد توجه قرار گیرد.
- آموزشها با ویژگیهای بدنی، ذهنی و روانی کودکان متناسب باشد.
- مقدمات شناخت علمی محیط طبیعی و اجتماعی در کودک فراهم شود.
- زمان برنامه آموزشی با توان جسمی و محدودیتهای تمرکز و توجه کودک هماهنگ شود.
- برنامه و مواد آموزشی متناسب با نیازهای امروز و آینده کودک باشد.
- ارزشهای فرهنگی و اجتماعی جامعه و معرفی اسوههایی مانند پیامبر(ص) با زبان کودکانه مدنظر قرار گیرند.
- برنامهها از انعطاف کافی برای هماهنگ شدن با شرایط متفاوت فردی، مکانی (شهر- روستا) و زبان (تفاوتهای گویش و لهجهای) برخوردار باشند.
- روشهای یاددهی- یادگیری اولا براساس مشارکت کودکان سازماندهی شوند ثانیا موجب تقویت خودآموزی و یادگیری مستقل در آنها شوند.
- روح همکاری با دیگران، عادت به رعایت نظم و ترتیب، احترام به قوانین اجتماعی و مشاهده دقیق محیط پیرامون خود در کودکان دمیده شود.
- برنامهها، کودکان را به مدرسه، گوش دادن، سخن گفتن، خواندن و نوشتن به طور کلی استفاده از زبان فارسی و کاربرد صحیح عناصر آن علاقهمند کند.
- به آموزش مربیان توجه کافی شود و برنامههای آموزشی مداومی برای آنها در نظر گرفته شود.
- روحیه خودارزیابی در کودکان تقویت گردد (زندی، 1386، ص 76).
دانلود متن کامل از لینک زیر :
پایان نامه اثر برنامه ریزی چندبعدی بر رشد زبان گفتاری کودکان دوره آمادگی 6-5 ساله شهر تهران
اصول برنامه زبانآموزی
علاوه بر این اصول 17گانه که گفته شد برنامه زبانآموزی در دوره پیش از دبستان باید از اصول خاص و مهمتری تبعیت کند:
اصل کودکمحوری
الگوی کودک محور بیشترین انعطافپذیری را دارد و محتوای زبان آموزی بر پایه علایق کودکان و تجربیات آن انتخاب میشود. مواد و ابزارهای آموزشی نیز به صورت گسترده و در قالب نیازهای کودکان تعریف میشود. در الگوی کودک محور مربی زبانآموزی، تنها نقش ناظر و تسهیلکننده یادگیری را ایفا می کند و خود ارزشیابی به عنوان یک جریان بااهمیت در این الگو مطرح است. زمانبندی تابع شرایط واقعی کلاس است و همچنین فضای آموزشی (مکان) مانند زمانبندی انعطافپذیر است (زندی، 1386).
اصل محوریت رویکرد کلنگر در دوره پیش از دبستان
پسندیدهترین رویکرد، رویکردی است که تقویت مهارتهای زبانی و ارتباطی کودکان را در قالب پرورش کل شخصیت آنها در نظر گیرد. این رویکرد مستلزم نگاهی همهجانبه به آموزش کودک و فراهم آوردن محیط غنی و شوقانگیز برای یادگیری اوست (بازرگان، 1379).
از این دیدگاه مهارتهای زبانی و ارتباطی یعنی گوش کردن، گفتن، مقدمات خواندن و نوشتن که اصطلاحا مهارتهای تحصیلی بنیادی نیز نامیده میشوند، باید همگام و همراه با مهارتهای فردی مانند استقلال در فکر و عمل، مهارتهای اجتماعی مثل مسؤولیتپذیری، تبادل افکار با دیگران و مهارتهای علمی مثل مشاهده و حل مسئله برنامهریزی شوند. در واقع توجه به پرورش کل شخصیت کودک (کنش، علایق، توانایی، رغبت، دانش، مهارت، نگرش و…) در زمینههای مختلف فرصت بروز خلاقیت از سوی مربی و کودک و غنیسازی محیط یادگیری را فراهم میکند (زندی، 1386).
میتوان گفت دیدگاه همهجانبهنگر بر اصل پرورش تمام جنبههای شخصیت کودک استوار است. طبق این اصل میان جنبههای رشد جسمی، اجتماعی، شناختی و زبانی کودک ارتباط مستحکمی برقرار است و نمیتوان آنها را از هم تفکیک کرد. در واقع برای فراهم آوردن یک محیط آموزشی مطلوب به منظور تقویت مهارتهای زبانی و ارتباطی کودکان در دوره پیش از دبستان باید رشد زبانی آنها را به منزله یک فرایند متوالی و در عین حال منسجم و یکپارچه به شمار آوریم و در این چهارچوب آموزش مهارتهای حرکتی، اجتماعی، شناختی و زبانی درهم تنیده را ساماندهی نماییم.